Begin november trokken de Israëli’s weer naar de stembus. Voor onze nieuwe bewoners van het Haifa Home uit Oekraïne was het een bijzondere, zelfs feestelijke dag. Samen gingen we naar het stembureau in een nabijgelegen school. Er hing opwinding in de lucht, want voor het eerst mochten ze stemmen in Israël.

“Ik ben vandaag zo blij dat ik heb deelgenomen aan de verkiezingen en dat ik nu echt deel uitmaak van mijn nieuwe vaderland. Ik kon kiezen wie ik wilde, en ik voelde me Israëlisch”, zei Lena glimlachend.

Lena kwam enkele maanden geleden vanuit Kharkov naar Israël, een van de 17 oudere overlevenden van de Holocaust die vorig jaar uit de oorlog in Oekraïne zijn gered en nu in ons speciale Haifa-tehuis voor overlevenden van de Holocaust wonen.

Ook voor de 89-jarige Svetlana was het een spannende dag. Met de nieuwe rollator die ze de dag ervoor had gekregen, begaven we ons naar het stemhokje en ook zij bracht trots haar eerste stem uit in Israël.

Svetlana, een weduwe van 89, verliet Kramatorsk in maart. Dit is de tweede grote oorlog in haar leven, aangezien ze acht jaar oud was toen de Holocaust begon. Vanaf die tijd herinnert ze zich bombardementen en luidruchtige vliegtuigen. Haar moeder groef een geul in de achtertuin en bedekte die met takjes en aarde. Als ze de vliegtuigen hoorden, renden ze weg en verstopten zich in de loopgraaf.

Afgelopen voorjaar hoorde ze dat bekende geluid weer van kinds af aan. Ze stond aan haar keukentafel groenten te snijden, toen ze plotseling vliegtuigen boven haar hoofd hoorde brullen, gevolgd door luide explosies. Deze keer waren de vliegtuigen niet Duits maar Russisch.

Svetlana deelde andere Holocaust-herinneringen met ons. Toen de nazi’s kwamen, begonnen ze massale schietpartijen. Ze verzamelden een grote groep mensen en bevalen hen de watertoren van de stad binnen te gaan. De plaats was absoluut vol. Toen gooide een soldaat een bom. Veel mensen verloren het leven, maar omdat de plaats zo vol was, overleefden degenen die als eerste binnenkwamen. Svetlana en haar familie behoorden tot de overlevenden. Nadat de Duitse soldaten waren vertrokken, klommen ze uit de toren. Ze herinnert zich nog dat ze over hopen dode lichamen ging.

Meer dan 80 jaar zijn verstreken. Nadat Rusland afgelopen voorjaar Oekraïne had aangevallen, vluchtte Svetlana uit Kramatorsk en bereikte Boedapest. Een paar maanden geleden kwam ze aan in Israël en woont nu in het Haifa Home.

Svetlana’s enige zoon, die met zijn gezin in Mariupol woonde, vluchtte al snel naar België. Haar enige broer is een jaar geleden overleden aan Covid. In Israël zijn we de nieuwe familie van Svetlana geworden, aangezien ons ICEJ-team uit verschillende landen nu voor haar zorgt.

“Ik kan niet begrijpen wat er tegenwoordig aan de hand is. Het lijkt alsof alles op zijn kop staat”, merkte ze onlangs op. “Toen ik een kind was, vochten mijn vader en mijn oom samen met de Russen tegen Hitler’s Duitsland, maar vandaag bombarderen Russische vliegtuigen mijn geboorteplaats, en mensen uit Duitsland dienen en helpen mij.”

Helemaal van down under

Elf jaar geleden stierf Ruth, de vrouw van onze ICEJ-Nieuw-Zeelandse nationale directeur Derek McDowell. Ter nagedachtenis aan Ruth werd geld gedoneerd om het Haifa Home te verfraaien en ter ere van haar werd er een bord in onze straat geplaatst. Het bord drukte prachtig het leven van Ruth uit en werd een positieve getuigenis voor veel Israëli’s die langsliepen. Op het bord staat: “Als een echte vriend van Israël leefde Ruth de essentie van haar bijbelse naamgenoot na. “Uw volk is mijn volk en uw God is mijn God.” (Ruth 1:16)” Dit drukt ook uit hoe wij ons voelen.

In december kwam de oudste zoon van Ruth en Derek, Aaron, met zijn vrouw helemaal uit Nieuw-Zeeland voor wat een zeer ontroerend bezoek aan de herdenkingsdienst van Ruth werd.

“Heel erg bedankt voor het fijne bezoek vandaag”, zei Aaron na afloop. “Het was zo bijzonder om mama’s gedenkteken te zien en ik was heel blij dat ik zoveel meer uit het bezoek kon halen. Het is ongelooflijk wat het huis heeft gedaan en nog steeds doet. Wat een geweldige bijdrage.”

Een onverwacht bezoek

Alexander en Karolin, beiden christenen uit Duitsland, hebben onlangs het Haifa Home bezocht als onderdeel van een wereldreis op de fiets om geld in te zamelen voor een liefdadigheidsproject dat kansarme jongeren helpt. Hier ontmoetten ze Zelda, die in Polen werd geboren maar tijdens de Holocaust naar Rusland moest vluchten. Hoewel Zelda veel ontberingen heeft doorstaan en nu erg oud is, is ze nog steeds opgewekt en houdt ze ervan om met mensen te praten. Ze lijkt zelfs energie te krijgen door anderen over haar leven te vertellen.

Al vijf maanden onderweg, zeiden Alexander en Karolin dat dit een van de meest opwindende tussenstops op hun reis was.

“Het was een eer om alle bewoners van dit prachtige huis te ontmoeten”, zei Alexander. “Het diende als een herinnering voor ons om hun verhalen te blijven vertellen. De volgende generatie krijgt niet de kans om deze dierbare mensen persoonlijk te ontmoeten.”

ICEJ-team in actie

Dankzij ons geweldige team van christelijke vrijwilligers kan de ICEJ zoveel doen voor de bewoners van het Haifa Home. Steun alstublieft deze medelevende hulpverlening aan overlevenden van de Holocaust door te doneren.

Geschreven door Yudit Setz