Temidden van het hevige conflict in Noord-Israël blijft het Haifa Huis voor Holocaust-overlevenden van ICEJ vitale zorg en ondersteuning bieden aan de oudere bewoners, van wie velen de diepe littekens dragen van het overleven van de verschrikkingen van eerdere oorlogen. Onlangs bracht een groep ICEJ-medewerkers een bezoek aan het tehuis om te horen hoe de overlevenden omgaan met deze gespannen tijden en om uit de eerste hand te zien hoe onze christelijke medewerkers hen ondersteunen.

De nacht voor ons bezoek galmden de sirenes voor rood alarm door heel Haifa, waardoor duizenden mensen zich naar schuilkelders haastten. Hezbollah in Libanon heeft het afgelopen jaar meer dan 16.000 raketten en bewapende drones afgevuurd op het noorden van Israël, waarvan vele op de grote havenstad Haifa. Deze aanvallen zijn de afgelopen weken geïntensiveerd, met bijna dagelijkse salvo’s die neerkomen in en rond Haifa.

Voor de bewoners van Haifa Home zijn de sirenes die waarschuwen voor inkomende raketten een traumatische herinnering aan hun verleden. Onlangs vielen er zelfs raketscherven in de buurt van een van onze gebouwen, wat de voortdurende angst van de overlevenden nog groter maakte.

Renate, die oorspronkelijk uit Duitsland komt, vertelde hoe het geluid van deze sirenes voor rood alarm pijnlijke herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog opriep. “Ik moest medicijnen nemen om te kalmeren na de sirenes gisteravond,” vertelde ze.

Renate was een jong kind tijdens de Holocaust en heeft verschillende gedichtenbundels geschreven om haar gevoelens en ervaringen te verwerken. Ze beschreef dat ze vijf weken lang spanningshoofdpijn had na de aanvallen van 7 oktober door Hamas vorig jaar. Dit is niet verwonderlijk, want uit een onderzoek van het Nationaal Verzekeringsinstituut van Israël bleek dat 50% van de overlevenden van de Holocaust zelfs op oudere leeftijd PTSS-symptomen ervaart. Nadat ze het grootste deel van haar leven in Amerika had doorgebracht, besloot Renate naar Israël te verhuizen: “Ik wilde mijn leven slijten op heilige grond.”

In Haifa hebben veel oudere gebouwen geen schuilkelder. Het ICEJ Home heeft eerder dit jaar echter proactieve stappen ondernomen om de veiligheid van zijn bewoners te garanderen. Er werd een grote veilige ruimte ingericht vlak naast de eetzaal, zodat deze gemakkelijk toegankelijk is tijdens maaltijden en bijeenkomsten van de gemeenschap. De Christelijke Ambassade bouwde ook een andere veilige kamer in het nieuwste appartementengebouw om extra bescherming te bieden.

In dit nieuwe gebouw wonen acht Joden en twee van hun kinderen, die voor hun ouders en moeder zorgen. Zij werden twee jaar geleden geëvacueerd uit de oorlog in Oekraïne. In totaal zijn 16 bewoners van het tehuis het conflict daar ontvlucht. Naar schatting zijn meer dan 20.000 Joden uit Oekraïne naar Israël gevlucht na de Russische invasie in 2022. Het ICEJ-team doet er alles aan om de gedachten van deze overlevenden, die zich nu midden in weer een nieuwe oorlog bevinden, te verzachten.

Natalya, een van deze overlevenden, verhuisde twee jaar geleden van Oekraïne naar Israël. Ze ontvluchtte de ene oorlog en kwam terecht in een andere, dit keer zonder familie of vrienden in de buurt.

“Ik had het niet zonder jullie gekund,” vertelde ze Yudit, de plaatsvervangend directeur van ICEJ. “Je belt me op en vraagt: ‘Gaat het?’ Je bent als een grote knuffel.”

Deze eenvoudige maar krachtige steun is van onschatbare waarde geweest voor bewoners zoals Natalya, die zich geïsoleerd en angstig voelen in deze crisis.

Toen we weggingen, liet Natalya ons de nieuw gebouwde schuilkelder zien en zei: “Bedankt dat jullie ons geholpen hebben om ons weer veilig te voelen. We hebben te veel angst gekend in ons leven, maar hier kunnen we rusten.”

Vooral dat moment herinnerde me eraan waarom ons werk met de overlevenden zo belangrijk is.

Het tehuis zorgt momenteel voor 50 overlevenden van de Holocaust, van wie de oudste 102 jaar oud is. Na de Holocaust werd Israël de belangrijkste bestemming voor ontheemde Joden en tegen 1951 waren meer dan 687.000 overlevenden aangekomen om hun leven opnieuw op te bouwen.

Vandaag leven er ongeveer 132.826 overlevenden van de Holocaust in Israël, volgens het Israëlische Ministerie van Welzijn en Sociale Zaken. Veel van deze overlevenden worden nu geconfronteerd met het trauma van de voortdurende oorlog. Ongeveer 2.500 van hen zijn direct getroffen door de aanvallen van 7 oktober en ongeveer 2.000 zijn gedwongen hun huizen te verlaten vanwege de gevechten.

Om de bewoners van ons Haifa Home te helpen hiermee om te gaan, heeft het ICEJ-team verschillende therapeutische programma’s geïmplementeerd. Nancy, de kunstzinnig therapeute van het tehuis, leidt kunstsessies om de overlevenden te helpen hun emoties te uiten en tijdelijk te ontsnappen aan de harde realiteit om hen heen. De kunstkamer doet ook dienst als geïmproviseerde schuilkelder, met matrassen voor de ramen ter bescherming bij luchtaanvallen – vooral voor degenen die niet snel genoeg naar andere beschermde ruimten kunnen gaan.

De bewoners hebben ook baat bij fysiotherapie. Sarah, een bewoonster uit Roemenië, heeft een heupoperatie ondergaan en verlaat nu zelden haar appartement, hoewel ze met liefde terugdenkt aan haar liefde voor reizen. Zelda, een andere bewoonster, is herstellende van een gebroken heup en wordt langzaam weer sterker dankzij de aanmoedigingen van Christine, de ICEJ verpleegster. Simcha, de fysiotherapeut van ICEJ, heeft een ‘fitnesstuin’ aangelegd om de mobiliteit van de bewoners te verbeteren. Tijdens ons bezoek bracht ze ook een ‘therapiebaby’ mee – een levensechte pop die de bewoners deed glimlachen als ze hem vasthielden.

Eerder dit jaar schonk het ICEJ een nieuwe ambulance om overlevenden van de Holocaust in de regio Haifa te helpen, zodat ze toegang hebben tot tijdige medische zorg wanneer dat nodig is.

Maria, de Hebreeuwse lerares, helpt de bewoners zich meer thuis te voelen door hen basis-Hebreeuws te leren. “Mijn grootste wens is dat ze van het land gaan houden,” zei ze. “Ik wil dat ze zich thuis voelen in Israël.” Maria’s lessen zijn niet alleen taalonderricht, maar bevorderen ook een diepere band met het land.

Het is belangrijk om te onthouden dat de overlevenden van de Holocaust een cruciale rol hebben gespeeld bij de oprichting van de staat Israël. Velen van hen behoorden tot de eerste golven vluchtelingen die na de oorlog arriveerden en bijdroegen aan de wederopbouw van het Joodse leven in het Land Israël. Vandaag de dag blijven deze overlevenden een integraal onderdeel van Israëls collectieve geheugen, waarbij hun verhalen dienen als levende getuigenissen van veerkracht en overleving. Voor veel van deze overlevenden is leven in Israël niet alleen een kwestie van fysieke veiligheid, maar ook van leven op een plek waar hun geschiedenis niet alleen wordt erkend, maar ook wordt gevierd.

Christenen over de hele wereld spelen een cruciale rol in de financiering van de activiteiten van het ICEJ’s Huis voor Holocaust-overlevenden in Haifa. Uw bijdragen helpen om essentiële diensten te verlenen, van medische hulp tot emotionele steun, zodat de overlevenden een waardig en veilig leven kunnen leiden, zelfs in oorlogstijd.

Geschreven door Marelinke van der Riet
Foto’s: ICEJ