De ICEJ bouwde een nieuw appartementencomplex voor bewoners van ons Haifa Home voor Holocaust-overlevenden, maar we hebben lang gewacht op de installatie van een lift voordat deze kon openen. Maar wie had gedacht dat deze vertraging zou betekenen dat het gebouw nu gevuld kan worden met overlevenden van de Holocaust die de oorlog in Oekraïne ontvluchten?

Een heel onverwachte wending

 Het werk aan de lift is eindelijk begonnen en binnenkort zal dit gebouw vol zitten met bewoners die niet alleen Holocaust-overlevenden zijn, maar ook nieuwe immigranten uit een door oorlog geteisterd land. Op hun hoge leeftijd moesten deze Oekraïense overlevenden alles achterlaten wat ze in het leven hadden opgebouwd en opnieuw beginnen met alleen hun herinneringen en een kleine koffer met kleding.

Voorlopig worden de eerste zes nieuwkomers uit Oekraïne ondergebracht in andere appartementen in het Haifa Home, terwijl er net een zevende nieuwe bewoner is gearriveerd.

Shela, nu 85, was een jong meisje toen ze het Duitse beleg van Leningrad in 1941 overleefde. Na de oorlog belandde ze in Charkov, Oekraïne, waar ze haar man ontmoette. Hoewel ze het er vaak over hadden om naar Israël te emigreren, wilde hij blijven, dus het is er nooit van gekomen. Toen stierf hij in 2010 en hun enige dochter stierf twee jaar later op 32-jarige leeftijd, Shela alleen achterlatend. Toen Russische troepen deze winter haar stad begonnen te beschieten, was ze er zeker van dat dit haar einde zou zijn.

Door een waar wonder nam haar enige naaste familielid contact op met onze partnerorganisatie voor hulp om Shela te redden van het constante bombardement van Kharkiv. Binnen twee dagen moest ze een kleine koffer pakken en afscheid nemen van alles wat ze kende.

Shela kwam rechtstreeks naar het Haifa Home en stak twee dagen later een herdenkingsvlam aan tijdens onze Holocaust Remembrance Day-ceremonie.

“Het moeilijkste hier is dat ik niet met mensen kan praten”, zei Shela in tranen, erop wijzend dat ze nog geen Hebreeuws kent. Op haar leeftijd is opnieuw beginnen buitengewoon moeilijk.

Een ontroerende familiereünie

Lena werd onlangs ook betrapt bij de Russische belegering van Charkov. Ze werd geboren tijdens de Tweede Wereldoorlog in Kazachstan, waar haar familie was gevlucht voor de Duitse invasie van Oekraïne. Na de oorlog verhuisden ze terug naar Charkov, waar Lena haar man ontmoette. Lena werd verpleegster en ze kregen twee jongens. Maar het paar besloot een Russische familienaam te gebruiken, zodat hun kinderen niet zouden lijden onder het ongebreidelde antisemitisme in Oekraïne op dat moment.

Anderhalf jaar geleden stierf haar man aan kanker omdat hij geen behandelingen kon krijgen vanwege COVID-lockdowns. Hoewel ze in de jaren negentig een aanvraag hadden ingediend om naar Israël te emigreren, kwamen ze niet. En Lena had nooit gedroomd dat ze dit jaar een voet in Israël zou zetten!

Maar de constante beschietingen in Charkov werden ondraaglijk. Toen belde haar neef Arnold vanuit Warschau, waar hij met zijn vrouw wachtte om naar Israël te vliegen. Lena besloot ook alles achter te laten en zich bij hen in Israël te voegen.

Op 10 mei kwam ze rechtstreeks van het vliegveld naar het Haifa Home. Het ontroerende weerzien tussen deze neven vond plaats in onze eetzaal.

‘Ik mis mijn familie,’ zei Lena met tranen in haar ogen. “Ik bel ze elke dag, maar ik kon er gewoon niet meer wonen.”

Haar zonen zijn nog steeds in Charkov, omdat ze het land niet mochten verlaten, terwijl haar twee schoondochters naar Canada en Duitsland vluchtten. Lena is dan ook erg dankbaar voor het liefdevolle thuis dat ze hier heeft gevonden.

“Dank u, dank u”, zegt ze steeds. “Ik wil nu zo graag Hebreeuws leren, zodat ik met iedereen kan praten. Ik heb wat Hebreeuws geleerd uit ons gebedenboek.”

Arnold en Alla komen aan op de luchthaven van Ben-Gurion

Haar neef Arnold vloog met zijn vrouw Alla naar Israël op haar verjaardag op 2 mei ^en ze kwamen de volgende dag aan in het Haifa Home. Met de meeste van hun familieleden begraven in Charkov en daar het grootste deel van hun leven gewoond, hebben ze nooit overwogen om te vertrekken; dat wil zeggen, totdat onlangs een raket op hun huis viel en alle ramen brak. Kort daarna landde er nog een op hun binnenplaats.

De ontploffing trof Alla, omdat ze de angst niet langer aankon. Die avond besloten ze te vertrekken en de volgende ochtend werden ze opgehaald door het door ICEJ gesponsorde reddingsteam. Het paar slaagde erin om vier van hun trouwfoto’s en wat kleding in te pakken, en toen deden ze de deur achter zich op slot.

Met al haar fysieke problemen heeft Alla het niet gemakkelijk gehad. “Het is zo moeilijk voor mij om mijn vrouw al zo lang te zien lijden, en het is moeilijk om te wachten op alle medische afspraken”, legt Arnold uit.

Ze zijn erg blij dat hun enige dochter en haar man ook naar Israël zijn gekomen en vlakbij wonen. Hun kleinzoon kon Oekraïne niet verlaten, maar zijn vrouw, Arnold en Alla’s achterkleinkind wonen ook vlakbij.

Nog een ontsnapping uit de oorlog

Viktor en zijn vrouw Sonia besloten Kiev te verlaten nadat de Russen de stad begonnen te bombarderen en een raket naast hun huis ontplofte. Destijds waren er geen supermarkten of apotheken open en Viktor was radeloos, omdat zijn vrouw lijdt aan een chronische ziekte en hoognodige medicijnen.

Hij en Sonia zijn al samen sinds hun schooltijd. Beiden hebben de Tweede Wereldoorlog overleefd. Toen het Duitse leger Kiev in 1941 bombardeerde, werd de kleine Sonia door haar ouders uit de stad verwijderd. Maar de route naar veiligheid was levensgevaarlijk, omdat treinen vanuit de lucht werden beschoten terwijl ze vol zaten. Sonia had het geluk om te overleven en keerde daarna terug naar Kiev.

Maar wie had kunnen bedenken dat Sonia en haar man aan het einde van hun leven zouden moeten vluchten voor een nieuwe aanval op Kiev en een nieuwe gevaarlijke reis naar veiligheid? Het feit dat Rusland heeft geholpen de nazi’s te verslaan, maar nu de vijand van Oekraïne is, is moeilijk voor hen te doorgronden.

Na aankomst in Israël brachten Viktor en Sonia een maand door in een door de overheid ondersteund hotel. Toen hadden ze een eigen plek nodig en vonden ze de weg naar het Haifa Home.

“We wilden al lang geleden naar Israël komen, maar door omstandigheden in het leven is dat niet gelukt”, merkte Viktor op, een succesvol nucleair ingenieur in de Sovjettijd.

Op de vraag of ze opgelucht zijn dat ze nu in het Haifa Home wonen, antwoordde Viktor zonder aarzelen: “We zijn zo blij om hier te zijn. We hadden niemand meer om ons te helpen in Kiev, en hier hebben we een gemeenschap om ons heen, en de medische hulp is zoveel beter in Israël.”

Voor nieuwe immigranten in het algemeen is het leven in een nieuw land moeilijk omdat het lang duurt om zich aan te passen aan een andere taal, klimaat en cultuur. Maar voor ouderen is het moeilijk om alles achter te laten te midden van een woedende oorlog en opnieuw te beginnen in een nieuw land. Nadat ze in hun basisbehoeften zoals kleding, voedsel en een plek om te wonen hebben voorzien, is hun grootste behoefte zorg en aandacht; zodat ze zich veilig en thuis voelen.

De Christelijke Ambassade heeft het voorrecht om niet alleen in hun fysieke behoeften te voorzien, maar met ons ICEJ-team ter plaatse in Haifa geven we hen alle liefde en emotionele steun die we kunnen, wetende dat ze het zo hard nodig hebben.

Er is nog een lange weg te gaan voordat deze Oekraïense overlevenden het gevoel hebben gesetteld en thuis te zijn. Maar met uw hulp hopen we dat hun laatste jaren echt goed zullen zijn hier in het land van hun voorouders.

Steun alstublieft het werk van het ICEJ’s Haifa Home voor Holocaust-overlevenden.

Door Yudit Setz