Miss Holocaust Survivor Documentary
Radek Wegrzyn (L) with Shimon Sabag (middle) and Yudit Setz (R) at the award ceremony in Berlin to receive the Ernst Lubitsch Prize 2024.
Radek Wegrzyn (L) met Shimon Sabag (midden) en Yudit Setz (R) tijdens de prijsuitreiking in Berlijn voor de Ernst Lubitsch Prijs 2024

Een documentaire over verschillende bewoners van het speciale tehuis van de International Christian Embassy Jerusalem voor overlevenden van de Holocaust in Haifa won onlangs een prestigieuze prijs in Duitsland. Eind augustus werden Yudit Setz van de ICEJ en Shimon Sabag van onze partnerorganisatie Yad Ezer L’Haver uitgenodigd door de stad Berlijn om samen met regisseur Radek Wegrzyn de Ernst Lubitsch Prijs 2024 in ontvangst te nemen voor zijn ontroerende film getiteld ‘Miss Holocaust Survivor – A Beauty Contest that Celebrates Life’.

Wegrzyn, geboren in Polen en al lange tijd woonachtig in Duitsland, wijdde vier jaar aan het documentaireproject. Zijn film biedt een hartverwarmend portret van overlevenden van de Holocaust in Israël die laat in hun leven deelnemen aan een unieke schoonheidswedstrijd.

Yudit Setz with 90 year-old Rita Kasimow Brown, the film's main character.
Yudit Setz (L) met de 90-jarige Rita Kasimow Brown (R), de hoofdpersoon van de film

De hoofdpersoon van de film is de 90-jarige deelneemster Rita Kasimow Brown, een inwoonster van Haifa Home die zich als jong Joods meisje met haar familie in een Pools bos verborg om aan de nazi’s te ontkomen. Ze herinnert zich dat ze altijd sliep en droomde van eten, want als ze wakker was, was haar leven een nachtmerrie. Maar Rita overleefde de beproeving en verhuisde later naar Israël waar ze haar eigen gezin stichtte.

De jaarlijkse schoonheidswedstrijd werd voor het eerst gehouden in 2012 en staat open voor oudere Joodse vrouwen in Israël die de Holocaust hebben overleefd. De wedstrijd, die gesponsord wordt door Yad Ezer L’Haver in samenwerking met de ICEJ, geeft deze vrouwen een moment om de schoonheid van hun jeugd te herbeleven, vooral omdat bepaalde overgangsrituelen hen als jongeren tijdens de Tweede Wereldoorlog werden ontnomen. De vriendschappelijke wedstrijd stelt hen in staat om te genieten van de verwennerij van haarstylisten en visagisten voordat ze in de schijnwerpers treden, terwijl ook de nadruk wordt gelegd op de kracht en innerlijke schoonheid van deze echte overlevenden.

Elk jaar trekt de verkiezing aanzienlijke media-aandacht van over de hele wereld. Het concept van een schoonheidswedstrijd voor overlevenden van de Holocaust is nogal onconventioneel, maar dient een ander belangrijk doel: meer aandacht vestigen op de Holocaust, opdat we deze niet vergeten.

Verschillende documentaire-teams hebben het Haifa Home door de jaren heen bezocht, wat resulteerde in verschillende films over de schoonheidswedstrijd. Maar filmmaker Radek Wegrzyn toonde extra gevoeligheid en geduld voor de bewoners en zijn ongelooflijke creativiteit heeft geresulteerd in de bekroonde film ‘Miss Holocaust Survivor’.

Na de eerste vertoning in het Haifa Home in juli 2022, is ‘Miss Holocaust Survivor’ in talloze landen en op filmfestivals vertoond. De film was bijvoorbeeld te zien tijdens de Golden Panda Awards in Chengdu, China. De film kreeg ook positieve kritieken op verschillende locaties in Duitsland, waaronder het Max Ophüls Film Festival en Holocaust-onderwijsinstellingen in Berlijn, Frankfurt en Wolfsburg. In de VS had de film een zeer succesvolle vertoning op het Miami Jewish Film Festival en werd hij vertoond op Amerikaanse Holocaust-voorlichtingsinstellingen. De lofbetuigingen werden onlangs bekroond met de prestigieuze Ernst Lubitsch Prijs in Duitsland.

Yudit Setz with Shimon Sabag on the red carpet in Berlin, Germany to receive the Ernst Lubitsch Prize 2024.
Yudit Setz met Shimon Sabag op de rode loper in Berlijn om de Ernst Lubitsch Prijs 2024 in ontvangst te nemen

“Het is fantastisch om te zien hoe ons Haifa Home voor Holocaustoverlevenden wordt gebruikt om niet alleen impact te hebben op veel mensen die ons bezoeken, maar ook om de herinnering aan de Holocaust levend te houden door middel van tv-programma’s en documentaires voor de komende jaren,” zei Yudit Setz, adjunct-directeur Hulp van het ICEJ. “In deze tijd, waarin antisemitisme zo welig tiert en op een historisch hoogtepunt is in Europa, had deze prijs niet op een beter moment kunnen komen. Het winnen van een prijs voor een film over de Holocaust in het huidige klimaat in Europa is heel belangrijk.”

“Sommige Joodse en Israëlische leden van het publiek waren bijzonder ontroerd toen ze hoorden over de Christelijke Ambassade, waar we voor staan en onze betrokkenheid bij het Haifa Home,” voegde ze eraan toe.

De erkenning van ‘Miss Holocaust Survivor’ door de Ernst Lubitsch Prijscommissie is niet alleen een eerbetoon aan de film, maar versterkt ook de vitale rol van artistieke en educatieve inspanningen in de strijd tegen holocaustontkenning en antisemitisme. Het succes van de film is ook een bewijs van de blijvende impact van de verhalen van overlevenden van de Holocaust en de voortdurende relevantie van hun ervaringen.

Sharon Brauner, een prominente Duits-Joodse actrice, producer en zangeres, prees de film met de volgende woorden: “Het is aan onze generatie hoe we omgaan met de herinneringen, of we ze willen vergeten en onderdrukken of dat wij degenen zijn die een brug hebben gebouwd naar de toekomst, wanneer er geen getuigen meer zijn.”

Nu ‘Miss Holocaust Survivor’ verder vertoond en besproken wordt, is er hoop dat de film een nog breder publiek zal bereiken en nog meer lofbetuigingen zal oogsten. De film combineert humor en emotionele diepgang en is daarom belangrijk in de Holocaustherdenking en educatie voor de komende jaren. De erkenning in Berlijn markeert een mijlpaal in de reis van de film en bevestigt het belang van het herdenken, vieren en eren van de levensverhalen van overlevenden van de Holocaust.

Geschreven door Marelinke van der Riet

Bekijk de trailer van Miss Holocaust Survivor. (Alleen beschikbaar in het Duits)
Bekijk de ICEJ-reportage over Rita’s leven, die een paar jaar geleden werd uitgebracht.